คนไทยในสมัยก่อนไม่พิถีพิถันในการตั้งชื่อบุตรหลานเท่าใดนัก ไม่คำนึงว่าเกิดวันไหนชื่อต้องขึ้นต้นด้วยอักษรอะไร คงตั้งชื่อเอาตามชอบใจ ส่วนมากก็ตั้งตามพ่อแม่ เช่น พ่อชื่อแสง ตั้งชื่อว่า สี เสริม สุข สม อะไรเหล่านี้ เป็นต้น และชื่อคนสมัยก่อนมักนิยมคำไทยแท้ มีพยางค์เดียวไม่ยาวเฟื้อย เรียกยากเขียนยากเหมือนสมัยนี้ จะมีก็เฉพาะในแวดวงขุนน้ำขุนนางเท่าน้ำที่นิยมชื่อยาว ๆ โดยเฉพาะพระนามของเจ้านายในราชสกุล ต้องมีนักปราชญ์ผุ้ชำนาญในเรื่องนี้โดยเฉพาะ เป็นคนคิดถวาย ยกเว้นพระมหากษัตริย์บางพระองค์ เช่นพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯเท่านั้น ที่ทรงคิดพระนามพระเจ้าลูกยาเธอ และพระเจ้าลูกเธอด้วยพระองเอง
เล่ากันว่า เวลาเจ้าจอมประสูติพระราชโอรสหรือพระราชธิดา พระจอมเกล้าจะทรงคิดพระนามที่เหมาะสมให้ พร้อมพระราชนิพนธ์คาถาบาลีอวยพรให้เสร็จ อย่างเช่นคราวประสูติสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ พระองค์ทรงคิดพระนามให้พระองค์เจ้าดิศวรกุมาร (อ่านว่า ดิดวอระกุมาน)ทรงนิพนธ์คาถาอวยพรให้เป็นภาษาบาลีแปลเป็นไทยว่า
ขอให้กุมารชื่อ"ดิศวรกุมาร"นี้จงมีความสุขทุกเมื่อ ขอจงมีอายุยืน มีวรรณะผ่องใส มีความและกำลัง มีปัญญาเฉียบแหลม มีปฎิภาณ มียศ มีความสุข มีฤทธิ์มาก ดำรงอยุ่ด้วยดีตลอดการลนาน อาจหาญในที่ทุกสถาน และขอจงรักษาสกุลวงศ์และจรรยาอันดีงาม ไดัชัยชนะเหนื่อศัตรูทั้งปวงขอให้บุตรเจ้าจอมมารดาชุ่มผู้มีชื่อว่า "ดิศวรกุมาร" นี้ จงมีความสุข มีอายุยืน มีฤทธิ์ตลอดไป ขอพระรัตนตรัย จงเป็นสรณะของเธอ และจงพิทักษ์รักษาเธอทุกเมื่อ เทอญ
สมเด็จกรมพระยาเทววงศ์วโรปการทรงเคยตั้งข้อสังเกตว่า พรที่พระราชทานพระราชโอรส พระราชฺธิดามีแปลก ๆ กันทุกองค์ และมักมีผลต่อพระชาตาของผู้ที่ได้รับพระราชทานพรเสมอ สมเต็จกรมพระยาดำรงค์ฯเองยังรับสั่งว่า พระธิดาของพระองค์อ่านดูแล้วพูดว่า "พรที่ทูลกระหม่อมปู่พระราชทานเสด็จพ่อ ไม่เห็นมีว่าให้มั่งมี" (เหตุนี้กระมังพระองค์จึงเป็นเจ้าที่ค่อนข้างจน แต่ก็รวยเกียรติคุณยิ่ง"
ที่น่่าสังเกตุคือ คำว่า "ติสสะ หรือ ดิศ" เป็นชื่อที่เป็นมงคลในพุทธศาสนาพระอัครสาวกเบื้องขวาของพระพุทธเจ้า ก็มีชื่อลงท้ายว่าติสสะ พระเถระที่เป็นประธานในการทำสังคายนาพระธรรมวินัยครั้งที่สามก็ชื่อนี้ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าจึงทรงนำเอามาตั้งพระนามพระราชโอรสเพื่อเป็นสิริมงคล เวลาที่ทรงคิดชื่อ ไม่เพียงแต่ทรงตรวจสอบตามหลักโหราศาสตร์เท่านั้น ยังทรงนำเอาเรื่องราวทางศาสนามาประกอบด้วย อย่างกรณีตั้งพระนามสมเด็จพระนามสมเต็จพระมาหสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรสเป็นตัวอย่าง
ว่ากันว่า วันที่สมเต็จฯองค์นี้ประสูติมีพายุฝนตกหนักจนน้ำนองชาลาพระตำหนักทั้งที่ก่อนหน้านั้นท้องฟ้าแจ่มใสไม่มีเค้าฝนจะตกเลย พระราชบิดาทรงหวนรำลึกถึงเหตุการณ์ครั้งพระพุทธเจ้าตรัสรู้ใหม่ ๆ ประทับนั่งใต้ต้นมุจลินท์ (ต้นจิก) ฝนตกหนัก มีพญานาคมาขดรอบพระองค์ แผ่พังพานเหนื่อพระเศียรบังลมและฝนให้ ครั้นฝนหายแล้วจึงจำแลงกายเป็นมานพน้อยเข้ามายืนเฝ้า ทรงเห็นว่าพระราชโอรสประสูติในเวลาอันเป็นมงคล เป็นนิมิตหมายจะเจริญรู่งเรื่องในอนาคต จึงทรงขนานนามว่า พระองค์เจ้ามนุษยนาคมานพ แปลว่า "หนุ่มน้อยนาคจำแลงเป็นคน" หรือ "คนนาคน้อย"
มีเกร็ดขำ ๆ เกี่ยวกับพระนามนี้ว่า คราวหนึ่งพระจอมเกล้าฯ ตรัสถามเสด็จพระสังฆราชสาเมื่อครั้งยังเป็นพระศาสนโศภนว่า คนชื่อคนมีไหม พระศาสนโศภณถวายพระพรว่าไม่มี ทรงชี้ไปที่พระองศ์เจ้ามนุษย์นาคมานพ ซึ่งอยู่เบื้องพระปฤษฏางค์ว่า นี่ไงคนชื่อคน

วิธีการตั้งชื่อ ทำอย่างไร

การตั้งฉายาหรือชื่อพระ กับตั้งชื่อฆราวาสไม่เหมือนกัน คือ ฉายาพระใช้อักษรวรรคบริวารนำหน้า สำหรับฆราวาส ถ้าเป็นชายใช้อักษรวรรคเดชนำหน้าชื่อ หญิงใช้อักษรวรรคศรีนำหน้าชื่อ
1-อ อา อิ อี อุ อู เอ โอ
2-ก ข ค ฆ ง
3-จ ฉ ช ซ ฌ ญ
4-ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ
5-บ ป ผ ฝ พ ฟ ภ ม
6-ศ ส ษ ห ฬ ฮ
7-ด ต ถ ท ธ น
8-ย ร ล ว
หมายเลข 1 เป็นเครื่องหมายแทนวันอาทิตย์
หมายเลข 2-แทนวันจันทร์
หมายเลข 3-แทนวันอังคาร
หมายเลข 4-แทนวันพุธกลางวัน
หมายเลข 5-แทนวันพฤหัสบดี
หมายเลข 6-แทนวันศุกร์
หมายเลข 7-แทนวันเสาร์
หมายเลข 8แทนวันราหู หรือ วันพุธกลางคืน
เพื่อให้ง่ายในการใช้งานจึงสรุปได้เป็นดังนี้
อาทิตย์-บริวาร1 อายุ2 เดช3 ศรี4 มูละ7 อุตสาหะ5 มนตรี8 กาลกิณี6
จันทร์-บริวาร2 อายุ3 เดช4 ศรี7 มูละ5 อุตสาหะ8 มนตรี6 กาลกิณี1
อังคาร-บริวาร3 อายุ4 เดช7 ศรี5 มูละ8 อุตสาหะ6 มนตรี1 กาลกิณี2
พุูธ-บริวาร4 อายุ7 เดช5 ศรี8 มูละ6 อุตสาหะ1 มนตรี2 กาลกิณี3
พฤหัสบดี-บริวาร5 อายุ8 เดช6 ศรี1 มูละ2 อุตสาหะ3 มนตรี4 กาลกิณี7
ศุกร์-บริวาร6 อายุ1 เดช2 ศรี3 มูละ4 อุตสาหะ7 มนตรี5 กาลกิณี8
เสาร์-บริวาร7 อายุ5 เดช8 ศรี6 มูละ1 อุตสาหะ2 มนตรี3 กาลกิณี4
พุธกลางคืน-บริวาร8 อายุ6 เดช1 ศรี2 มูละ3 อุตสาหะ4 มนตรี7 กาลกิณี5
อักษรที่ห้ามใช้คืออักษรกาลกิณี

วันศุกร์ที่ 4 มิถุนายน พ.ศ. 2553

ชื่อ เพศ อ่าน แปล
รชต ชาย ระชะตะ,ระชด เงิน
รชนิศ หญิง รดชะนิด เจ้าแหล่งกลางคืน,พระจันทร์
รฐนนท์ ชาย ระถะนน เป็นที่ชื่อชอบของรัฐ
รณกร ชาย รนนะกอน การทำรบ,นักรบ
รณชัช ชาย รนนะชัด ทหารในสนามรบ
รณพร ชาย รนนะพอน มีเสียงประเสริฐ,มีเสียงไพเราะ
รณพีร์ ชาย รนนะพี วีรบุรุษในสนามรบ
รณรต ชาย รนนะรด ผู้ยินดีในการรบ
รณวร ชาย รนนะวอน ประเสริฐในการรบ,มีเสียงไพเราะ
รเณศ ชาย รนเนด จอมทัพ,เจ้าแห่งการรบ
รดา หญิง ระดา ผู้ยินดีแล้ว
รดามณี หญิง ระดามะนี แก้วประพาฬ
รดิศ ชาย ระดิด เจ้าแห่งความรัก,ชื่อของกามเทพ
รตน ชาย ระตะนะ ความรื่นรมย์
รตา หญิง ระตา เพลิดเพลิน,ยินดี,สดชื่่น
รติมา หญิง ระติมา มีความรัก,มีความสุข
รติรมย์ หญิง ระติรม รื่นรมย์ยินดี
รติรส หญิง ระติรด รสแห่งความยินดี,รสรัก
รถิก ชาย ระถิก ทหารรถศึก
รมณ หญิง ระมน ยินดี,รื่นเริง,ความสุข
รมณี หญิง รมมะนี สตรีน่าพึงพอใจ
รมณีย์ หญิง รมมะนี ต้องอารมณ์,งาม
ร่มธรรม ชาย/หญิง ร่มทำ ผู้อยู่ในร่มเงาแห่งพระฑรรม,ร่มเงาแห่งความดี
รมย์ ชาย รม น่ารื่นรมย์
รมยกร หญิง รมยะกอน สร้างความรื่นรมย์,สร้างความสุข
รมย์ชลี หญิง รมชะลี มีความรุ่งเรืองอย่างน่ารื่นรมย์
รมตี หญิง รมมะตี กามเทพ
รมย์ธีรา หญิง รมทีรา นักปราชญ์ผู้น่ารื่นรมย์,นักปราชญ์ผู้น่ายินดี
รมย์นลิน หญิง รมนะลิน น่ารื่นรมย์ดุจดอกบัว
รมย์รวินท์ หญิง รมระวิน บัวงาม
รมย์รุจี หญิง รมรุจี งามน่าพึงใจ
รมยเนตร หญิง รมยะเนด ต้องตา
รมัณยา หญิง ระมันยา น่ารื่นรมย์ยิ่ง
รมิดา หญิง ระมิดา ผุ้รื่นรมย์,ผุ้มีความสุข
รมิตา หญิง ระมิดา ผู้รื่นรมย์,ผู้มีความสุข
รมัย หญิง ระไม มีเสน่ห์,น่ายินดี
รเมศ ชาย ระเมด รื่นรมย์,ยินดี,ชอบใจ
รยา หญิง ระยา กระแสน้ำ,หรือความเร็ว
รวิชา หญิง ระวิชา ลูกประอาทิตย์
รวินท์ หญิง ระวิน ดอกบัว
รวินท์นิภา หญิง ระวินนิพา งามดังดอกบัว
รวินันท์ ชาย ระวินัน เป็นที่ยินดีดุจพระอาทิตย์
รวิพร หญิง ระวิพอน ประเสริฐดุจพระอาทิตย์
รวิพล ชาย ระวิพน มีกำลังดุจพระอาทิตย์
รวิภา หญิง ระวิพา แสงอาทิตย์,รุ่งเรืองเหมือนพระอาทิตย์
รวิภาส ชาย ระวิพาด แสงอาทิตย์ หรือรุ่งเรืองดุจพระอาทิตย์
รวิสรา หญิง ระวิสะรา เป็นใหญ่ดุจพระอาทิตย์
รวิสุต ชาย ระวิสุด ลูกพระอาทิตย์,ดาวพระเสาร์
รวีนิภา หญิง ระวีนิพา เสมือนพระอาทิตย์
รศนา หญิง รดสะนา ลิ้น,เข็มขัดสตรี
รสกร หญิง รดสะกอน ผู้กระทำรส หมายถึง ไพเราะ พอใจ หรืองดงาม
รสธร หญิง รดสะทอน ทรงไว้ซึ่งรส หมายถึงมีรสนิยม มีเสน่ห์
รสนันท์ หญิง รดสะนัน มีรสนิยมดี
รสนาถ หญิง รดสะนาด ปรอท
รสริน หญิง รดสะริน รินรส,มีเสน่ห์เสมอ
รสิกา หญิง ระสิกา ผู้มีรส,มีรสนิยม,ผุ้ซาบซึ้งในรสกวี
รสิตา หญิง ระสิตา ชุบทอง,มีรสนิยม
รสินทรา หญิง ระสินทะรา จินดามณี
รหัท ชาย ระหัด ทะเล
รักตกันท์ หญิง รักตะกัน แก้วแดง,แก้วประพาฬ
รักตาภา หญิง รักตาพา รัศมีสีแดง,สีแดง
รักติบูล หญิง ริกติบูน มีเสน่ห์มาก
รักษณาลี หญิง รักสะนาลี มีเพื่อนหญิงคุ้มครอง,มีเพื่อนดี
รักษณา หญิง รักสินา คุ้มครอง
รักษิต ชาย รักสิด ผู้ได้รับการคุ้มครอง
รังสิมันตุ์ ชาย รังสิมัน มีรัศมี,พระอาทิตย์
รัชชานนท์ ชาย รัดชานน ยินดีในสมบัติ,ยินดีในความเป็นพระราชา
รัชนาท ชาย รัดชะนาด เสียงบันลือในประเทศ,มีอำนาจในประเทศ
รัชพล ชาย รัดชะพน เป็นกำลังของประเทศ
รัญชน์ ชาย รัน ความยินดี
รัญชนา หญิง รันชะนา น่ายินดี,น่ารัก
รัญชิดา หญิง รันชิดา น่ายินดี,ผุ้มีเสน่ห์,น่ารัก
รัฐนันท์ ชาย รัดถะนัน เป็นที่ยินดีของประเทศ
รัตกันท์ หญิง รัดตะกัน แก้วแดง,แก้วประพาฬ
รัตนกร หญิง รัดตะนะกอน สร้างรัตนะ,แสงแห่งรัตนะ,ประกายแก้ว
รัตนมน หญิง รัดตะนะมน ใจแก้ว,ใจวิเศษ
รัตมณี หญิง รัดตะมะณี แก้วแดง,ทับทิม
รัมภ์รดา หญิง รัมระดา ไผ่แดง,ไผ่งาม,กล้วยงาม
รัศมิมาน หญิง รัดสะมิมาน มีรัศมีเรืองรอง
รามิล ชาย รามิน กามเทพ
ราเมนทร์ ชาย ราเมน พระรามผุ้ยิ่งใหญ่
ราเมศวร์ ชาย ราเมด พระรามผุ้ยิ่งใหญ่
รินคำ หญิง รินคำ พูดเรื่อย ๆ ,ทองริน
รินระดา หญิง รินระดา ผุ้ยินดีหรือรื่นเริงอยู่เสมอ
รินรดี หญิง รินระดี มีควาทเพลิดเพลินยินดีอยู่เรื่อย
รุ่งไพลิน หญิง รุ่งไพลิน พลอยไพลินที่งามแวววาว
รุ่งภพ ชาย รุ่งพบ โลกสว่าง,ทำให้โลกรุ่งเรื่อง
รุ่งรดิศ ชาย รุ่งระดิด รุ่งโรจน์ดุจกามเทพ,กามเทพผู้รุ่งเรือง
รุ่งรวิน หญิง รุ่งระวิน พระอาทิตย์ยามเช้า
รุ่งรุจ ชาย รุ่งรุด รุ่งโรจน์,สว่างไสว
รุ่งรุจี หญิง รุ่งรุจี เริ่มรุ่งเรือง
รุ่งวิกรัย ชาย รุ่งวิไกร ค้าขายเจริญ
รุ้งพราย หญิง รุ้พราย สีรุ้งที่พราวตาในเพชรนิลจินดา
รุจ ชาย รุ่งเรือง,สว่าง
รุจนา หญิง รุจะนา น่ารักน่าชอบใจ
รุจยา หญิง รุดจะยา น่ารัก
รุจรดา หญิง รุดระดา รุ่งเรืองและรื่นรมย์
รุจรวี หญิง รุดระวี สว่างดุจพระอาทิตย์
รุจิกา หญิง รุจิกา มีความพอใจ,ประกอบด้วยความพอใจ
รุจิดา หญิง รุจิดา ความพอใจ,ความรุ่งโรจน์
รุจินพ ชาย รุจินบ มีความพอใจใหม่ ๆ ,มีความรุ่งโรจน์ใหม่ ๆ
รุจิภา หญิง รุจิพา มีความงาม,มีความชอบใจ
รุจิภาส ชาย รุจิพาด แสงสว่างความงาม,มีเสน่ห์ยิ่ง
รุจิสา หญิง รุจิสา เจ้าแห่งความงาม,มีเสน่ห้ยิ่ง
รุจาภา หญิง รุจาพา มีรัศมีเรืองรอง,ผู้รุ่งเรืองยิ่ง
รุจิรด หญิง รุจิระดา ยินดีแล้วในความรุ่งเรือง,ชอบความรุ่งเรือง
รุจิรางค์ หญิง รุจิราง มีหุ่นหรือกายงดงามน่ารัก
รุจิษยา หญิง รุจิสะยา รุ่งเรือง,อ่อนหวานน่ารัก
รุจิสรรค์ ชาย รุจิสัน สร้างความงาม
รุจีรัตน์ หญิง รุจีรัด รัตนะที่งาม
รุณฑิกา หญิง รุนดิกา ธรณีประตู
รุธิรา หญิง รุทิรา แดง,ดาวอังคาร
เรณุกา หญิง เรนุกา นามมารดาปรศุราม
เรืองรำไพ หญิง เรืองรำไพ พระอาทิตย์เรืองรอง
เรืองริน หญิง เรืองริน สุกสว่างเรืือย ๆ
ไรวินท์ หญิง ไรวิน ได้ทรัพย์,มีทรัพย์

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น